DE BEHANDELING VAN ROTKREUPEL
Het individuele kreupele schaap
De aanpak van rotkreupel binnen een koppel moet ergens beginnen en in de meeste gevallen is dat toch het behandelen van een schaap dat nu kreupel loopt. In het verleden werd er geadviseerd om de klauw te bekappen en in te sprayen met ‘blauwe’ spray (een antibiotica houdende spray, er zijn verschillende van op de markt). Er is echter de afgelopen 10 jaar veel onderzoek gedaan naar de behandeling van rotkreupel en intussen zijn de inzichten behoorlijk veranderd. Het huidige advies bij een kreupel schaap is als volgt:
- Niet bekappen
- Injectie met oxytetracycline, vaak eenmalig in geval van langwerkende oxytetracyline (zoals Alamycine) of enkele dagen achter elkaar met een kortwerkende oxytetracycyline (bijvoorbeeld Engemycine)
- Klauw sprayen met blauwe spray (bijvoorbeeld CTC spray)
- Registreren van de behandeling
Dit advies is aangepast omdat er uit onderzoek gebleken is dat een schaap dat behandeld wordt met oxytetracycline beter en sneller herstelt dan een schaap dat (ook) bekapt is. De kans dat een schaap met bekappen + spray na 5 dagen niet meer kreupel loopt is ongeveer 10%, de kans dat een schaap dat niet bekapt is maar wel een injectie oxytetracycline gekregen heeft na 5 dagen niet meer kreupel loopt is ruim 70%. Ook het combineren van bekappen met een injectie oxytetracycline is niet gunstiger, dan is de kans dat een schaap na 5 dagen niet meer kreupel loopt zo’n 30%.
Het blijkt overduidelijk uit foto’s van klauwen die niet bekapt zijn, dat een klauw een zeer sterk zelf-herstellend vermogen heeft. Hoe vervelend de losse hoorn er ook uit kan zien, als de klauw herstelt van de bacterie dan geneest de hoorn daarna zichzelf. Waarom het wegsnijden van de hoorn precies zo’n nadelig effect heeft is niet helemaal duidelijk, waarschijnlijk geef je de bacterie meer kans om dieper de klauw in te gaan waardoor er nog meer schade aangericht kan worden.
Naast deze behandeling zelf is het ontzettend belangrijk om iedere behandeling op te schrijven. Er zijn binnen een koppel vaak schapen die herhaaldelijk kreupel lopen of altijd de eerste zijn die weer beginnen. Deze dieren kunnen ten eerste dragers zijn (zij blijven dus de bacterie, ook na behandeling, bij zich dragen) en besmetten zo de rest van de koppel weer. Ten tweede is er sprake van individuele gevoeligheid voor rotkreupel. Schapen die steeds weer kreupel worden hebben waarschijnlijk daar dus een hogere genetische aanleg voor. Door de behandelingen te registreren krijg je in beeld welke schapen in jouw kudde de infectie in stand houden. Deze dieren moeten uitgeselecteerd worden. Op die manier kunnen zij de bacterie niet verder verspreiden en krijgen ze geen nakomelingen meer. Dit zorgt ervoor dat je op den duur een genetische weerbaarder koppel krijgt.
Alternatieve behandelingen
Als dierenarts zijn wij ons zeer bewust van het feit dat het antibiotica gebruik naar beneden moet. Waarom geven we dan toch het advies om antibiotica te gebruiken? Wij denken dat door snel en effectief te behandelen uiteindelijk zowel het dierwelzijn omhoog als het antibiotica gebruik omlaag gaat. Er zijn natuurlijk meer wegen die naar Rome leiden. Wilt u geen antibiotica gebruiken dan zijn er wel alternatieven mogelijk. Het oude advies van bekappen en sprayen kan nog altijd gebruikt worden maar vergt meer tijd voor genezing en heeft daardoor een grotere impact op het welzijn van het dier. Daarbij moet er zeer behoedzaam bekapt worden, het bloeden van de klauw moet ten allen tijde vermeden worden. Ook het gebruik van andere sprays (zonder antibiotica) of zalf op de klauwen kan, al dan niet onder verband. Hierbij moet u er goed op letten de behandeling pas te stoppen als alle tekenen van rotkreupel van de klauw verdwenen zijn.
Het gebruik van voetbaden en/of vaccineren ter behandeling van rotkreupel kan zeker ook. Hier over volgen aanvullende blogs. Houd onze website dus in de gaten!