MOEDERLOZE OPFOK? ONBEPERKT KOUDE MELK VERSTREKKEN

Een ooi met kapotte spenen. Een grote meerlingworp. De aanpak van zwoegerziekte. Er zijn verschillende redenen om lammeren moederloos op te moeten fokken. Het lukt namelijk niet altijd om de lammeren over te wennen naar een pleegmoeder. Veel schapenhouders worstelen met de moederloze opfok. In deze blog tips en trucs.


Biestverstrekking:
Schapenbiest is de mooiste optie, maar kan bijvoorbeeld niet gebruikt worden bij de aanpak van zwoegerziekte of wanneer de ooi helemaal geen biest heeft. Koebiest is een alternatief, maar er zitten af en toe antistoffen tegen de rode bloedcellen van lammeren in. Dit zie je niet direct, maar lammeren die deze biest gehad hebben sterven dan 5 tot 10 dagen na inname aan ernstige bloedarmoede door hemolyse van de rode bloedcellen (ze zijn dan letterlijk kapot gegaan). De veiligste oplossing is dan kunstbiest. Alle voedingen in de eerste 24 uur mogen uit biest bestaan.

De lebmaag van een lam is ongeveer 5% van het lichaamsgewicht. Geef nooit meer dan de lebmaag aankan. Een lam van 2 kg mag dus 100 ml biest per keer krijgen, een lam van 4 kg 200 ml. Bij hele kleine lammeren (1-1,5 kg) is het extra belangrijk dat ze zich niet overdrinken, omdat de lebmaag dan te ver kan worden uitgerekt en de maaglediging wordt belemmerd. Liever een extra portie geven dan als je merkt dat het lam behoefte heeft om te drinken.


Melkverstrekking:
Verstrek de hoeveelheid melk die gelijk is aan 20% van het lichaamsgewicht van het lam in 5 tot 6 voedingen verdeeld over de dag. Een lam van 5 kg krijgt dan 1 liter melk per dag, verdeeld in porties van 165 ml per voeding (bij 6 voedingen) of 200 ml (bij 5 voedingen). Als de lammeren vlot en goed aan de speen drinken, kunnen ze bij elkaar gezet worden aan een lambar of eventueel een drinkautomaat. Voorkom ook nu weer overvoeren van de lammeren omdat dit het risico geeft op gasvorming, slechte maag/darm lediging en sterfte.


Drinkautomaat of lammerenbar?
Wij zijn fan van onbeperkt koude melk verstrekken aan een lammerenbar. Een simpel systeem waarop de lammeren het bij juiste uitvoering uitstekend doen. Door de koude melk drinken ze de hele dag door kleine beetjes. Het veelvuldig drinken van kleine beetjes gedurende de hele dag komt het dichtst bij de natuurlijke situatie. Zo kan een lam in zijn zuigbehoefte voldoen. Het in meerdere kleine giften drinken van melk is ook gunstig voor de darmgezondheid: ziekteverwekkers krijgen zo minder kans.

• 1x daags lammerenbar schoonmaken
• Melkpoeder aanmaken volgens aanwijzing fabrikant, af laten koelen tot omgevingstemperatuur en dan pas in het hok hangen.
• Probeer in te schatten hoeveel melk er op een dag gedronken wordt (zie hierboven, gebruik eerst als vuistregel 20% van het lichaamsgewicht per lam. Gooi je te veel melk weg, maak dan de volgende dag iets minder aan, is de emmer te snel leeg maak dan iets meer)
• Check dagelijks of alle lammeren mooie volle buikjes hebben. Kijk ook of er geen spenen lekken en vervang in dat geval de speen
• Maak groepjes van lammeren die ongeveer even groot zijn, streef naar 1 lam per speen aan de lammerenbar
• Dagelijks drinkwater verversen
• Hang een zoutblok in het hok waar de lammeren aan kunnen likken. Dit stimuleert de wateropname.
• Al vanaf de eerste levensweek kan naast kunstmelk ook wat lammerenkorrel en ruwvoer aangeboden worden. In het begin zal de opname heel laag zijn, maar gaandeweg neemt dit toe.
• Er zijn bedrijven waar de kunstmatig opgefokte lammeren wel in contact kunnen komen met bijv. een oude ooi zonder lammeren (de lammerenbar zit dan achter een doorloophek waar alleen lammeren doorkunnen). Dit is gunstig voor de ontwikkeling van het sociaal gedrag en het biedt de lammeren de kans om bijvoorbeeld ook op een natuurlijke manier met eimeria oocysten (coccidiose) in aanraking te komen zodat er weerstand opgebouwd kan worden.

Op grote bedrijven kan een drinkautomaat een uitkomst zijn, mits de melkpoeder goed oplosbaar is, er een goede controle is op de constante concentratie van de melkpoeder in de melk en de leidingen naar de spenen niet dusdanig lang zijn dat de lammeren te hard moeten zuigen om de juiste hoeveelheid melk te krijgen. Alert blijven dus!