ROTKREUPEL: STARTEN MET BESTRIJDEN
In de vorige blog schreven we het al: als het boven de 10 graden Celcius is en het vochtig weer is kan de rotkreupelbacterie (Dichelobacter nododus) zich snel verspreiden in een koppel. De inspanningen moeten er dan op gericht zijn om aangetaste dieren zo snel mogelijk te behandelen. Letterlijk even een periode van 'dweilen met de kraan open'. De gemiddelde dagtemperatuur is inmiddels echter onder de 10 graden. Het ideale moment dus om rotkreupel aan te pakken. Bovendien is op de meeste bedrijven de koppelgrootte nu het kleinst. Het is even werk, maar een rotkreupelvrije koppel levert een hoop plezier op.
Afvoer van chronisch geïnfecteerde dieren
De succesvolle aanpak start met het afvoeren van de chronisch geïnfecteerde dieren. Dit zijn de dieren die twee keer of vaker per jaar kreupel zijn. Heb je deze niet in beeld? Begin dan met een goede registratie (bijv. in de notities van je telefoon of op de achterzijde van de kaart waarop je de geboorten noteert). Zonder afvoer van chronisch geïnfecteerde dieren kom je nooit van de ziekte af. Zij zijn het die jaar in jaar ervoor zorgen dat er weer lammeren en andere koppelgenoten besmet raken. Lammeren worden namelijk zonder rotkreupel geboren.
Vaccinatie
Vaccinatie helpt om klinische problemen snel te tackelen. In tegenstelling tot veel andere vaccins kan dit vaccin toegediend worden als de dieren al kreupelen door rotkreupel. Het vaccin kan toegediend worden tot 1 maand voor het aflammeren. Door drachtige ooien te vaccineren verklein je het risico op rotkreupel in de stalperiode fors: ooien geven meer melk, laten de lammeren meer zogen en de lammeren groeien daarmee dus harder. Starten met vaccineren is een mooie tussenstap op weg naar het daadwerkelijk vrij worden van een koppel. Het verkleint de kans op het ontstaan van chronisch geïnfecteerde dieren, waardoor het toepassen van voetbaden om daadwerkelijk vrij te worden effectiever wordt.
Behandeling van kreupele dieren
Zijn er op dit moment nog dieren kreupel? Scheid deze van de rest van de koppel, zelfs al zie je geen duidelijke rotkreupel laesies. De tussenklauwhuid van een gezond schaap hoort droog en roze te zijn. Zie je een wit beslag (op de overgang huid-hoorn) of wat glimmend vocht? Dan is de kans groot dat er veel rotkreupelbacteriën op die huid te vinden zijn. De kreupele dieren dienen behandeld te worden met een langwerkend antibioticum, bijvoorbeeld Alamycine LA. Controleer na 14 tot 21 dagen of de tussenklauwhuid weer roze en droog is, en of de hoefjes er weer normaal uit zien. Is dit niet het geval? Dan kun je het dier nogmaals behandelen, maar bedenk wel dat de kans bestaat dat het dier chronisch geïnfecteerd is, en dus nooit meer volledig zal genezen. Alleen kijken of het dier niet meer kreupelt is niet genoeg, belangrijk is om daadwerkelijk de klauwtjes te inspecteren. Voor chronisch geïnfecteerde dieren geldt: afvoer!
Nadien de dieren weer toevoegen aan de groep niet-kreupele dieren? Zie het voetbad protocol hieronder.
Voetbaden van de niet-kreupele dieren
Het is even werk, maar wel van belang: voetbaden van de dieren. Alleen op deze manier kunnen de klauwtjes en de tussenklauwhuid ontsmet worden. Ook op dieren die geen klachten vertonen kan op de tussenklauwhuid de rotkreupelbacterie gevonden worden. Er zijn maar twee middelen op de markt waarvan de effectiviteit tegen de rotkreupelbacterie is bewezen: formaline (in een 3-5% oplossing) en zinksulfaat (10% oplossing). De formaline kan als doorloopbad gebruikt worden, bij zinksulfaat is de toepassing als stabad (minimaal 10-15 minuten). In beide gevallen geldt: 30 minuten na het voetbad oplaten drogen op een harde en droge ondergrond en drie keer toepassen binnen één week. Na ieder voetbad de dieren op een schoon perceel of een schoon deel van de weide laten lopen. 14 dagen na de laatste keer voetbaden kunnen ze weer het gehele perceel krijgen.
En hoe zat het nu met bekappen?
Een gezonde klauw is goed in staat om zichzelf qua lengte te reguleren. Onder vochtige omstandigheden is de wand van de klauw vaak langer, bij droog weer neemt de lengte vanzelf weer af. Uit diverse onderzoeken blijkt dat het risico op rotkreupel groter is in koppels waar bekapt wordt. Via de hoefmes of hoefschaar is de rotkreupelbacterie heel effectief van het ene naar het andere klauwtje over te brengen. Klauwtjes met rotkreupel genezen veel sneller wanneer ze niet bekapt worden terwijl het dier wel een antibioticuminjectie krijgt. Bekappen voorafgaand aan voetbaden is ook niet bewezen effectiever dan niet-bekappen voor voetbaden. Is een dier kreupel maar is de tussenklauwhuid roze en droog? Dan is bekappen zinvol om de oorzaak van de kreupelheid te vinden. Er kan in dat geval natuurlijk sprake zijn van een abcesje in de zool of een witte lijn defect (het wijken van de wandhoorn ten opzichte van de zoolhoorn).
Meer weten over de effectieve aanpak van rotkreupel? Neem contact met ons op!
